انگیزه امام حسین(ع) در نهضت کربلا چه بود است؟
مهم‌ترین انگیزه امام حسین(ع) در نهضت کربلا، اجرای فریضه امر به معروف و نهی از منکر بوده است. برای شناخت آنچه حسین(ع) و یارانش از این فریضه می‌شناختند، باید به تفاوت‌های بنیادین امر به معروفی که آنها درتلاش برای تحقق‌اش بودند و امر به معروفی که امروز در جامعه انجام میشود نگاهی گذرا کرد:
۱- مجریان امر به معروف نوع اول، وظیفه خود را در محافظت از حقوق مردم و نظارت بر عملکرد حاکمان می‌بینند و مجریان نوع دوم محافظت از قدرت حاکم و مراقبت از عملکرد مردم.
۲- این فریضه برای اولی‌ها مسئولیتی وجدانی است و برای دومی‌ها اجرای وظیفه اداری و شغل نان و آب دار دولتی.
۳- امر به معروف نوع اول، اخراج و اسارت و زندان و شکنجه دارد، نوع دوم، مال و مقام و حقوق و مزایا.
۴- در امر به معروف حسینی، از قدرت دور می‌شویم و جان خود به خطر می‌اندازیم و در نوع دوم، به قدرت نزدیک می‌شویم و از خوان نعمت برخوردار می‌گردیم.
۵- مجریان نوع اول را مردم خودجوش و مستقل تشکیل می‌دهند و مجریان نوع دوم را دولت‌های دینی برای مراقبت از ایمان مردم تربیت و تجهیز می‌کنند.
۶- امر به معروف نوع اول ناشی از شناخت و آگاهی و تشخیص وظیفه و جریانی از پائین به بالاست و نوع دوم ناشی از تقلید و تبعیت و جریانی از بالا به پائین.
۷- مجریان نوع اول را قشر آگاه و اندیشمند و مسئول و اغلب "عالمان" جامعه تشکیل می‌دهند، ومجریان نوع دوم را "عوام" و چه بسا اراذل و اوباش!
۸- امر به معروف نوع اول برای استقرارامنیت، آزادی، عدالت، حاکمیت ملت انجام میشود و نوع دوم برای "حفظ ظواهر" و آداب و تشریفات و پوسته خارجی دین، بی توجه به درون دین و دل‌های مردم.
۹- در نوع اول مردم سالاری اولویت دارد و حقوق ملت، در نوع دوم فرد سالاری شخصی و احکام فقهی.
۱۰- اولی از موضع منطق و مدارا و با ملایمت و مهربانی عمل می‌کند و اکراه در دین را بیگانه با ایمان قلبی می‌داند، دومی از موضع قدرت و با اتکاء به اسلحه و توأم با تهدید، تنبیه، تکلیف، تسلط و تحمیل است.
مقایسه‌های فوق نشان می‌دهد که محتوای امر به معروف و نهی از منکر حسینی همانست که ما امروز تحققش را از طریق رسانه‌های مردمی، احزاب سیاسی مستقل، مؤسسات فرهنگی غیر دولتی (NGO)، سایت‌ها و وبلاگ نویس‌های وطن خواه... انتظار داریم و با بزرگداشت یاد حسین(ع) و آزادگان همراهش، که در روزگار خود به زیباترین وجه این فریضه را فداکارانه انجام دادند، بار دیگر به استقبال ماه محرم می‌رویم؛ محرمی که برای حریم وحرمت حقوق مردم و حرام شمردن نقض حرمت‌ها نامگذاری شده، و محرم دیگری که امروز مداحان سیاسی دربسط خرافات و بد دهنی و حرمت شکنی شهره آفاق‌اند! تا به استقبال کدام محرم و کدام حسین(ع) رفته باشیم؟
حاکمان ما با زیر پا گذاشتن این حریم و حرمت حقوق مردم، که حج و محرم نمادهائی برای آن هستند، مملکت را به روزگار جاهلیت قبل از اسلام برگردانده‌اند و قانون غلبه قدرت (الحق لمن غلب) را بر ارکان نظام حاکم کرده‌اند، گویا مدعیان دروغین دین می‌پندارند این حرمت‌ها و حریم‌ها به گذشته تاریخ تعلق دارد! اما حق گرفتنی است، نه دادنی؛ و امر به معروف و نهی از منکر مکانیسمی است برای استیفای همین حقوق:
از آخرین وصایای امام علی(ع) در بستر شهادت برای مسلمانان آینده، پس از ضربه "ابن ملجم" که از متعصبین خشک مغز خوارج بود، یکی هم به شرح زیر در ارتباط با امر به معروف و نهی از منکراست:
"مبادا امر به معروف و نهی از منکر را ترک کنید، در اینصورت اشرارتان برشما ولایت خواهند کرد، سپس برای دفع شرّ آنها دعا می‌کنید و دعایتان مستجاب هم نخواهد شد" (نهج البلاغه نامه ۴۷)
